“Veiligheid zit vooral in je hoofd,” meent Lena (29) nu ze al een klein jaar in Delft verblijft nadat ze de oorlog in Oekraïne ontvlucht is. Inmiddels woont ze op haar vierde adres, waar ze gelukkig in ieder geval geen kamer hoeft te delen. “Nu kan ik meer rust vinden”.
Lena woonde met haar oma in Kyiv toen de oorlog begon. Ze was kinderverpleegkundige en probeerde haar werk zo goed mogelijk te doen. “In mijn wijk was het redelijk veilig,” legt ze uit. “We werden niet gebombardeerd, alleen een elektriciteitscentrale vlakbij is geraakt. Ik was niet van plan om te vertrekken. Maar dat werd steeds lastiger. Er was steeds minder te krijgen, waaronder medicijnen voor het ziekenhuis en uiteindelijk ook medicatie die ik zelf nodig had.”
Op de vlucht
Het was Lena’s moeder, die in de Verenigde Staten woont, die haar overhaalde om te vertrekken. Ze ging naar kennissen in Lviv. Haar oma bleef achter. “Ze zei: ‘als ik doodga was het blijkbaar mijn tijd’”, legt Lena uit.” De treinreis was een verschrikking: “Het station en de trein waren enorm vol,” vertelt ze: “Ik was bang om te vallen of een tas kwijt te raken. Ik had echt alles meegenomen, waaronder mijn diploma’s. Om meer mensen in de trein te krijgen werden koffers en tassen uit de trein gegooid. Overal was gegil en gehuil, het was verschrikkelijk.” In Lviv voelde ze zich een tijd veilig, maar uiteindelijk kwamen de bombardementen meer naar het westen. Met een vriendin en haar kat vertrok ze daarom naar Polen; de echtgenoot van de vriendin bracht hen naar de grens en het laatste stuk moesten ze lopen met de kat. “Hij woog 6 kilo,” lacht Lena.
Veilige plek
Lena kon in Delfgauw bij de familie van een vriendin terecht. Daarom nam ze in Polen de bus naar Nederland. Inmiddels heeft ze een tijdelijke stek in Delft. “Ik heb niet veel spullen, omdat ik steeds moet verhuizen. Hier kan ik tot 30 juni blijven. Ik heb alleen nieuwe knuffels gekocht, want die had ik achtergelaten.” Delft voelt als een veilige plek in vergelijking tot Kyiv, ook het Kyiv van voor de oorlog. “De politie treedt hier op en komt als je ze belt. Vanwege mijn uiterlijk voelde ik me in Oekraïne niet altijd veilig. Ik ben daar een keer geslagen en als je dan naar de politie gaat, zeggen ze dat je maar normale kleren aan moet doen. Ze doen aan victimblaming. Toch merk ik dat ik in mijn hoofd niet veilig ben. Met Oud & Nieuw schrok ik enorm van het vuurwerk. Ook ging ik een keer met mijn vriend, die ik hier ontmoet heb, in Parijs naar een metalconcert. Ik kreeg daar een paniekaanval door de mensenmassa, terwijl ik al ik weet niet hoeveel concerten heb bezocht.” Lena maakt zich zorgen over de toekomst van de Oekraïners: “Ik denk dat ze straks allemaal psychische hulp nodig hebben, we zijn voorgoed veranderd. Vooral voor de kinderen vind ik het erg, die hebben niet eens een normale jeugd gekend. Een belangrijke les is, dat je nooit weet wat het leven in petto heeft, je weet dus ook nooit of en hoe lang je veilig bent.”
De Delftse Blik
Lena vond het fijn om mee te doen aan de Delftse Blik: “Het was mooi om ook vluchtelingen uit andere landen te spreken en te zien wat we aan ervaringen delen. Wat we ook gemeen hebben is dat we allemaal, ondanks alles, van ons land houden en het liefst terug willen. Hoe slecht het daar ook is, het is toch je land, en daar houd je van.”
